เช่าบ้าน ก่อนย้ายออก ต้องทำให้บ้านอยู่ในสภาพเดิม

         เช่าบ้าน ก่อนย้ายออก ต้องทำให้บ้านอยู่ในสภาพเดิม
 

         เมื่อใกล้ถึงวันย้ายออก ผู้เช่ามีหน้าที่ต้องคืนบ้านในสภาพเดิมหรือไม่?
         การเช่าบ้านเป็นสัญญาระหว่างผู้ให้เช่าและผู้เช่าที่มีข้อผูกพันทางกฎหมายอย่างชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อผู้เช่าต้องการย้ายออก คำถามสำคัญคือ "เช่าบ้าน ก่อนย้ายออก ต้องทำให้บ้านอยู่ในสภาพเดิมหรือไม่?" คำตอบคือ ต้องทำตามเงื่อนไขที่ตกลงกันไว้ในสัญญาเช่า และเป็นไปตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ในบทความนี้ เราจะพาไปดูเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการคืนบ้านในสภาพเดิมเมื่อผู้เช่าสิ้นสุดสัญญาเช่า และแนวทางปฏิบัติที่ควรทำเพื่อป้องกันปัญหาข้อพิพาทระหว่างผู้เช่าและผู้ให้เช่า ตลอดจนแนะนำเคล็ดลับที่ช่วยให้การคืนบ้านราบรื่นและเป็นธรรมต่อทุกฝ่าย

          การเช่าบ้านและการคืนบ้านในสภาพเดิม
          ความหมายของ "สภาพเดิม" ไม่ได้หมายถึงบ้านต้องกลับไปเป็นเหมือนใหม่ 100% แต่หมายถึงบ้านต้องอยู่ในสภาพที่สามารถใช้งานได้ตามปกติ ไม่ได้รับความเสียหายจากการกระทำของผู้เช่า

          กรณีที่ไม่ต้องรับผิดชอบ ตัวอย่างเช่น

        - การซีดจางของสีบ้านตามระยะเวลา
          - การเสื่อมสภาพของอุปกรณ์และวัสดุจากการใช้งานปกติ
          - การเสื่อมโทรมของพื้นไม้หรือกระเบื้องที่เกิดจากอายุการใช้งาน

          กรณีที่ต้องรับผิดชอบ ตัวอย่างเช่น

          - รอยขีดข่วนหรือรูที่เจาะติดอุปกรณ์โดยไม่มีการซ่อมแซม
          - กระจกแตก ประตูพัง หรือผนังชำรุด
          - ความเสียหายจากสัตว์เลี้ยงของผู้เช่า
          - คราบสกปรก ฝุ่น หรือเชื้อราที่เกิดจากการละเลยดูแลรักษา
          ดังนั้น หากมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง หรือติดตั้งอุปกรณ์เพิ่มเติม ผู้เช่าควรคืนบ้านให้อยู่ในสภาพที่ใกล้เคียงกับเดิม หรือซ่อมแซมก่อนย้ายออกเพื่อป้องกันการหักเงินประกัน

           เงินประกันความเสียหายและเงื่อนไขการคืน
           ผู้ให้เช่าส่วนใหญ่มักเรียกเก็บ "เงินประกันความเสียหาย" ไว้ตั้งแต่แรกเริ่ม ซึ่งเป็นเงินที่ใช้สำหรับซ่อมแซมความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการอยู่อาศัยของผู้เช่า หากผู้เช่าคืนบ้านในสภาพสมบูรณ์ตามเงื่อนไขที่ตกลงไว้ ผู้ให้เช่าต้องคืนเงินประกันเต็มจำนวน หากเกิดกรณีพิพาทเกี่ยวกับการคืนเงินประกัน ผู้เช่ามีสิทธิ์ร้องเรียนต่อสำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) หรือฟ้องร้องต่อศาลเพื่อเรียกคืนเงินประกันที่ไม่ได้รับคืนโดยไม่มีเหตุอันสมควร

           ขั้นตอนปฏิบัติก่อนย้ายออกเพื่อคืนบ้านในสภาพเดิม
           เพื่อหลีกเลี่ยงข้อพิพาทกับเจ้าของบ้าน ผู้เช่าควรทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ก่อนย้ายออก
           - ตรวจสอบสภาพบ้านล่วงหน้า – ตรวจสอบทุกจุดที่อาจมีความเสียหาย เช่น พื้น ผนัง ประตู หน้าต่าง ระบบไฟฟ้า และประปา

          - ซ่อมแซมความเสียหายเล็กน้อย – เช่น ทาสีปิดรอยขูดขีด อุดรูที่เจาะไว้

          - ทำความสะอาดบ้านให้เรียบร้อย – โดยเฉพาะห้องน้ำ ครัว และพื้นบ้าน 

          -  ถ่ายภาพบ้านก่อนส่งคืน – เป็นหลักฐานหากมีข้อพิพาทเกิดขึ้น 

          -  แจ้งให้เจ้าของบ้านตรวจสอบร่วมกัน – เพื่อความโปร่งใสและความเข้าใจที่ตรงกัน

         หากปฏิบัติตามขั้นตอนเหล่านี้ ผู้เช่าจะสามารถลดโอกาสที่เงินประกันจะถูกหักโดยไม่เป็นธรรม และทำให้การย้ายออกเป็นไปอย่างราบรื่น

         ข้อแนะนำเพิ่มเติมสำหรับผู้ให้เช่าและผู้เช่า
         สำหรับผู้ให้เช่า ควรทำสัญญาเช่าที่ชัดเจนเกี่ยวกับความรับผิดชอบเรื่องการคืนบ้าน ถ่ายภาพหรือบันทึกสภาพบ้านก่อนให้เช่าเป็นหลักฐาน ตรวจสอบบ้านร่วมกับผู้เช่าก่อนและหลังการเช่า
          สำหรับผู้เช่า อ่านสัญญาเช่าอย่างละเอียดก่อนเซ็น ถ่ายภาพหรือบันทึกสภาพบ้านก่อนให้เช่าเป็นหลักฐาน ดูแลรักษาบ้านให้อยู่ในสภาพดีตลอดระยะเวลาเช่า แจ้งให้เจ้าของบ้านตรวจสอบสภาพบ้านก่อนออกจากบ้านที่เช่า

          สรุป ผู้เช่าต้องคืนบ้านในสภาพเดิมตามที่กฎหมายกำหนด เว้นแต่เกิดความสึกหรอจากการใช้งานปกติ
หากเกิดความเสียหาย ผู้เช่าต้องรับผิดชอบซ่อมแซมหรืออาจถูกหักเงินประกัน การปฏิบัติตามขั้นตอนตรวจสอบและซ่อมแซมก่อนย้ายออกจะช่วยให้การคืนบ้านเป็นไปอย่างราบรื่น ดังนั้น หากคุณเป็นผู้เช่าหรือผู้ให้เช่า การเข้าใจกฎหมายการเช่าบ้านจะช่วยให้ทั้งสองฝ่ายสามารถป้องกันปัญหาข้อพิพาทและทำให้การสิ้นสุดสัญญาเช่าเป็นไปอย่างเป็นธรรม